EXPERTISETRAJECT
LEREN MET AUTISME
In dit traject van acht sessies van een halve dag (of vier hele dagen), verspreid over maximum anderhalf schooljaar, worden de verdiepende elementen van autismevriendelijk onderwijs uitgelegd op basis van verschillende (evidence-based) inzichten. Dit traject is toegankelijk voor elke onderwijsprofessional, al worden basisinzichten in autistisch denken en concrete communicatie slechts aangehaald (dit is verwachte voorkennis). Wie er toch meer nood aan heeft, wordt zeker doorverwezen naar praktische (onderwijs)publicaties.
De onderliggende inzichten komen uit een viertal grote methodes/theorieën/visies. Verschillende hiervan zijn universeel, voor iedere leerling van toepassing, maar worden natuurlijk steeds bekeken vanuit de mogelijkheden en beperkingen van leerlingen met autisme. De inzichten komen uit:
- De ZelfDeterminatieTheorie (Deci & Ryan, 2000): een motivatietheorie en blik op persoonlijk functioneren, gevoed door ‘vitamines voor groei’, die antwoordt op de vraag ‘wat brengt mensen in beweging?’
- Flow (Csikszentmihalyi, 1990): de basis van positieve psychologie die verkent wat mensen tot optimale prestaties (flow) brengt door evenwichten te verkennen tussen uitdagingen en kennis, inzichten en vaardigheden.
- Predictive coding (Hohwy, 2013), HIPPEA (Van de Cruys et al., 2014): de meest recente inzichten in de werking van het menselijke brein en implicaties daarvan op onze blik op autistisch denken.
- De AutismeCentraalMethodiek (Vanroy, 2018): een praktische toepassing van TEACCH, het basiskader voor autismevriendelijke begeleiding met aandacht voor communicatie, aanpassingen doen én aanleren, en functioneel werken.
Deze vier komen, zij het niet allemaal even uitgebreid, aan bod tijdens het traject via een korte theoretische situering, maar we gaan vooral verdiepen in de praktijktoepassingen ervan.
Hieronder lees je een voorbeeld van de mogelijke invulling van dit expertisetraject. Bepaalde sessies kunnen ingekort of net verdiepend gebracht worden. We bepalen de definitieve inhouden en praktische organisatie altijd in onderling overleg!
Neem vrijblijvend contact op om de mogelijkheden te ontdekken.
SESSIE 1: Waarom we doen wat we doen, met een voorspellend brein!
Tijdens deze startsessie wordt de ZelfDeterminatieTheorie uitgelegd. Aan bod komen: vier redenen waarom mensen doen wat ze doen, het verschil tussen gecontroleerde en autonome motivatie, hoe werkt het voorspellende brein (‘the predictive mind’), wat betekent dit voor onze blik op autistisch denken, hoe koppelen we dit aan autismevriendelijk onderwijs, aansluiting bij Flow (optimaal presteren). Tijdens deze sessie wordt de basis van het traject uitgelegd, de praktijktoepassingen volgen tijdens latere sessies.
SESSIE 2: Autonome motivatie, meer dan fun
In de tweede sessie verkennen we de mogelijkheden om leerlingen met autisme tot meer autonome motivatie te brengen. Is intrinsiek werken echt altijd goed? Wat is het verschil tussen passies, sterktes en talenten? Hoe bouw je een leerproces in (sociale) competenties op? Wat is de rol van betekenisvol werken? Hoe beantwoord je de waarom-vraag?
SESSIE 3: Gecontroleerde motivatie aanvullen met vitamines voor groei
Tijdens deze sessie gaan we dieper in op wat ‘moet’. Hoe kunnen we ook dit autismevriendelijk en motiverend maken? We bespreken de mogelijkheden van horizonverruimend werken, controle geven via keuzes, inzichten in eigen competenties vergroten via sterke visualisaties.
SESSIE 4: Goed gedaan! Dat verdient een beloning?
Belonen, en de tegenhanger straffen, hebben een invloed op de motivatie van leerlingen met autisme, maar wanneer is dit zinvol en waar liggen valkuilen? We bespreken de aandachtspunten en denken na over evaluerend en informerend belonen, product en proces. Deze sessie wordt aangevuld met kernelementen van Growth-Mindset (Dweck) om de blik op ‘fouten’ te veranderen.
​
SESSIE 5: ‘Nee, ik doe het niet!’ Weerstand begrijpen
In deze sessie verkennen we waar weerstand vandaan komt aan de hand van ‘omgaan met regels en afspraken’. We gebruiken ‘regels en afspraken’ om uit te leggen wat amotivatie, opstandig verzet en reflectief verzet is en wat er kan gebeuren om weerstand tegen regels en afspraken preventief en curatief aan te pakken.
​
SESSIE 6: ‘Als niets lijkt te werken… Een oplossingsgerichte blik’
In deze sessie krijgen de deelnemers een introductie in oplossingsgerichte gespreksvoering met leerlingen met autisme. We bespreken wat een oplossingsgerichte benadering inhoudt en wanneer dit een meerwaarde kan zijn. De deelnemers krijgen een overzicht van de flowchart volgens het Brugse model. Elke mandaatrelatie wordt kort besproken met do’s en dont’s. Er wordt niet specifiek geoefend tijdens de sessie in de gesprekstechnieken! Dit behoort tot een specifiek traject in kleine groep!
​
SESSIE 7: Casuïstiek
Deze sessie wordt gevuld met aangebrachte casuïstiek. Elke sessie van drie uur wordt gevuld met drie casusbesprekingen, op basis van de inhouden uit eerdere sessies. De verschillende casussen worden aangebracht door de deelnemers zelf. Omwille van de interactie worden de casusbesprekingen telkens in kleinere groepjes (max. 10 deelnemers) gedaan. Deze groepjes mogen wisselend zijn per casus. Casuïstiek wordt georganiseerd als intervisiemoment, dit is geen consultatie! Input van deelnemers is dus vereist!
​
SESSIE 8: Getuigenis 'good practices'
Van wie kan je beter leren dan van de mensen om wie het gaat? Tijdens deze sessie getuigt een volwassen ervaringsdeskundige over zijn of haar schooltijd. Wat was lastig? Wat hielp echt? De persoonlijke ervaring van mensen met autisme inspireert om zelf aan de slag te gaan.
​
​
​
​
​